08.05.2012, 16:09 85

Türkiye motorunu arıyor

MUSTAFA UYSAL

Otomobil’in en önemli parçası olan motor gerek teknolojisi gerekse maliyeti açısından araç üzerindeki en önemli cihazdır. Son yıllarda otomobil üreticileri, gelişmekte olan ekonomilerdeki farklılığını neredeyse motor teknolojilerinde yükselttikleri çıta ile sağladılar.

Kademeli olarak Euro 1-2-3-4-5 standartlı motorlar üretime girdikten sonra özellikle 3 seviyeli motordan sonra klasik İçten Yanmalı Motor (İYM) üreticilerine fazla hayat şansı tanınmadı. Bununla birlikte özellikle benzinli İYM’larda yada otomobillerde yüksek üretim miktarları bu alanda kartelleşmeyi gerektirdi. Öyle ki bazı motor tiplerinde rekabet öncesi işbirliği için firmalar bir motoru birkaç platformda kullandılar (FIAT MultiJet; Opel, PSA).

Ekonomik bir motor üretim fabrikası 400.000 adet/yıl kapasitelere ulaştı.

Böyle olunca bu üretimi sağlayan çok az sayıda motor üreticisi kaldı. Genellikle otomobil firmaları kendi motorlarını kendi bünyelerinde ürettiler. Ticari araç üreticilerinde üretim miktarları düşük olduğundan bu durum biraz farklıdır. Hafif ticari araçlarda da üretim rakamları yükseldikçe durum aynıdır.

Türkiye’de Motor üretilebilir mi?

Türkiye’de hali hazırda 3 tip motor üreticisi bulunmaktadır;

1. Araç üreticilerin bünyelerinde üretim

2. Ticari araç üreticilerine motor üretimi

3. Deniz, hafif taşıtlar (motosiklet) v.b. için üretim

Çoğunlukla dizel motor teknolojisinin kullanıldığı bu üreticiler yanı sıra Türk Patent Enstitüsüne kayıtlı onlarca yerli motor patenti bulmak ta mümkündür. Fakat iş yüksek üretim miktarına gelince yukarıda saydığımız üçlü döngüden dolayı bu üretimi karşılamak mümkün olamamıştır.

Motor üretince kime satacağız?

İYM’ları otomotiv alanında kullanabilmek için doğru güç ve sınıf belirlenmesi önemlidir. Yapılan yatırım ile her güçte ve her sınıfta motor üretimimi mümkün olamamaktadır. Teknik olarak her bir motor tipi için yeni bir hat kurulması gerekmekte bu ise ek maliyet demektir. Şu halde doğru güç oranı deyince en çok kullanılan 60-90KW seviyelerindeki şehir içi araç motoru öne çıkmaktadır. Bu motorlar otomobillerin yanı sıra enerji sektöründe ve ileriye dönük olarak seri hibrit teknolojisi gelişmesi ile mesafe artırıcı olarak kamyon-otobüs gibi ticari araçlarda da kullanılabilir.

Pazarı sadece Türkiye görmeyip İran, Rusya ve Kuzey Afrika yanı sıra Hindistan pazarı da önemli bir motor ihtiyacı ile karşı karşıyadır.

En önemli sorun ise her bir araç üreticisi daha işin başında motor üretimini de planlamaktadır. Buna karşılık çok az sayıda farklı platformlara yeni motor adaptasyonları projeleri de yapılmaktadır.

Yerli motor üretmek için yukarıda verilen parametreler dikkate alınarak bir yatırım yapılmalıdır.

1. Müşterisi olmayan motoru üretmenin sürdürülebilirliği yoktur

2. ArGesi olmayan motor üretim teknolojisi akim kalır

3. Rekabet edemeyeceğiniz bir maliyetle motor ürettiğinizde piyasada yer bulamazsınız.

Sonuç itibari ile motor üretiminin 3 temel parametresi olan: Teknoloji, Maliyet, Müşteri ilişkisini çözmeden motor yatırımı yapılması pek doğru değildir. Bugün yatırım maliyeti sıfır olsa dahi (tamamıyla yatırımı devlet karşılasa) bu fabrikanın sürdürülebilirliğini sağlamadan bir yatırıma girmek maceradır. Fakat Türkiye’de ve interlandındaki kapasite göz önüne alındığında bu kapasite bulunmaktadır ve hali hazırda yerli otomobil ile birlikte yerli motor üretimine de soyunmuş yatırımcılar bulunmaktadır. Çok yakında bunları da göreceğiz inşallah.

* ENVERDER Bursa Şb. Bşk.

- - - -